Przedawnienie roszczeń- nowe zasady od 9 lipca 2018 roku.
W dniu 9 lipca 2018 roku weszły w życie nowe przepisy dotyczące przedawnienia roszczeń (ustawa z dnia 13 kwietnia 2018 roku o zmianie ustawy- kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw).
Podstawowy termin dla przedawnienia, który dotychczas wynosił 10 lat ulega skróceniu do 6 lat. Drugi, 3-letni termin, który dotyczy np. świadczeń okresowych (rachunki za prąd, gaz usługi telekomunikacyjne), pozostaje bez zmian.
Podstawa prawna.
Przedawnienie roszczeń zostało uregulowane w treści art. 117 kodeksu cywilnego, który stanowi:
§ 1. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu.
§ 2. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Jednakże zrzeczenie się zarzutu przedawnienia przed upływem terminu jest nieważne.
Z powyższego wynika, iż po upływie przedawnienia, dług nadal istnieje.
Zarzut przedawnienia.
Dotąd zgłoszenie zarzutu (wskazanie sądowi, że wierzytelność uległa przedawnieniu) było konieczne. Sąd nie badał przedawnienia z własnej inicjatywy.
Od 9 lipca 2018 roku funkcjonuje natomiast przepis art. 117 § 2 z indeksem 1: „Po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi.”
Powyższe oznacza, iż to sąd będzie badał fakt przedawnienia z urzędu, tzn. samodzielnie (bez dodatkowego wniosku konsumenta) i oddalał roszczenia przedawnione. Przedsiębiorca jest bowiem zobowiązany wskazać datę wymagalności roszczenia w pozwie, aby sąd mógł sprawdzić, czy roszczenie nie uległo przedawnieniu.
UWAGA!
W wyjątkowych wypadkach sąd, po rozważeniu interesów stron, będzie miał prawo nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, jeżeli wymagają tego względy słuszności. Sąd będzie musiał wówczas wziąć pod uwagę w szczególności:
1) długość terminu przedawnienia;
2) długość okresu od upływu terminu przedawnienia do chwili dochodzenia roszczenia;
3) charakter okoliczności, które spowodowały niedochodzenie roszczenia przez uprawnionego, w tym wpływ zachowania zobowiązanego konsumenta na opóźnienie uprawnionego wierzyciela w dochodzeniu roszczenia.
Przykładowe terminy przedawnienia po zmianach:
6 lat – dla roszczeń stwierdzonych orzeczeniem sądu powszechnego lub polubownego;
3 lata – roszczenia okresowe, np. opłata za comiesięczne korzystanie z siłowni, rachunki za usługi telekomunikacyjne;
3 lata – roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez produkt niebezpieczny;
1 rok – roszczenie o usunięcie wady lub wymianę rzeczy sprzedanej na wolną od wad z tytułu rękojmi, ale nie krócej niż 2-letni okres odpowiedzialności z tytułu rękojmi (nieruchomości: 5 lat);
3 lata – roszczenia z umowy ubezpieczenia;
2 lata – roszczenia wynikające z umowy o dzieło.
Karolina Sobczak
inspektor