Czy można zrezygnować z imprezy turystycznej z powodu koronawirusa?

 Stanowisko WHO

30 stycznia 2020 roku Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) po spotkaniu komitetu kryzysowego ogłosiła, że rozprzestrzenianie się koronawirusa stanowi obecnie zagrożenie zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym. Decyzja WHO uruchamia zalecenia dla wszystkich krajów. Ma na celu zapobiegnięcie lub ograniczenie rozprzestrzeniania się choroby przez granice miedzy państwami, przy jednoczesnym uniknięciu niepotrzebnej ingerencji w handel i podróże.

 

Prawo krajowe

Art. 47 ust. 4 ustawy o imprezach turystycznych (1) wprowadza pojęcie „nadzwyczajnych okoliczności”, które mogą stanowić podstawę odstąpienia od umowy zawartej z touroperatorem bez ponoszenia opłaty:

 „Podróżny może odstąpić od umowy o udział w imprezie turystycznej przed rozpoczęciem imprezy turystycznej bez ponoszenia opłaty za odstąpienie w przypadku wystąpienia nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności występujących w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie, które mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego.”

  

Ogólne Warunki Uczestnictwa

Sprawdź, czy wydane Ci dokumenty zawierają zapisy umożliwiające rezygnację z imprezy turystycznej w przypadku wystąpienia nadzwyczajnych okoliczności.

 

Przepisy unijne

Preambuła do unijnej Dyrektywy (2) regulująca kwestie związane z organizacją imprez turystycznych wskazuje wprost, że sytuacje związane m.in. ze znaczącym zagrożeniem zdrowia ludzkiego podróżnych dają im prawo do ubiegania się o możliwość bezkosztowego odstąpienia od umowy z touroperatorem.

 

„Podróżni (…) powinni także mieć prawo do rozwiązania umowy o udział w imprezie turystycznej bez ponoszenia jakiejkolwiek opłaty za jej rozwiązanie, w przypadku gdy nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności miałyby w znaczącym zakresie wpłynąć na realizację imprezy turystycznej. Mogą one obejmować na przykład działania wojenne, inne poważne problemy związane z bezpieczeństwem, takie jak terroryzm, znaczące zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, takie jak wybuch epidemii poważnej choroby w docelowym miejscu podróży lub katastrofy naturalne, takie jak powodzie lub trzęsienia ziemi, lub warunki pogodowe uniemożliwiające bezpieczną podróż do miejsca docelowego uzgodnionego w umowie o udział w imprezie turystycznej.”

 

Naruszenie dóbr osobistych

Nie można zapominać, że wyjazd na zaplanowaną wcześniej wycieczkę powinien być czasem relaksu. Obecna sytuacja w rejonach objętych największa liczbą zakażeń może powodować utratę przyjemności korzystania z wakacji oraz silny stres.

 

Prawo do spokojnego wypoczynku jest natomiast dobrem osobistym każdego człowieka,  np. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2010 r. sygn. akt III CZP 79/10:

 „(…) w piśmiennictwie i judykaturze najczęściej używa się terminu „zmarnowany urlop” (wasted holiday), będącego w istocie skró­tem se­mantycznym, oddającym zwięźle istotę szkody polegającej na utracie ocze­kiwanych w związku z  zawarciem umowy przyjemnych przeżyć, wiąza­nych najczęściej z podró­żą, relaksem i wypoczynkiem.”

 

Podsumowanie

Skuteczne odstąpienie od umowy o udział w imprezie turystycznej będzie zatem możliwe jeśli nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności występują w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie i mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego.

Ustawa o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych jest stosunkowo nowym aktem prawnym. Zastosowane w nim pojęcia takie jak „nadzwyczajne i nieuniknione okoliczności” czy „najbliższe sąsiedztwo” zostaną w pełni zdefiniowane dopiero w kształtującym się w tej materii orzecznictwie sądowym.

 

Wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy

Poniżej, do pobrania sugerowana treść oświadczenia o odstąpieniu od umowy.

W oświadczeniu należy doprecyzować informacje dotyczące np. znaczącego zagrożenia dla zdrowia występującego w miejscu docelowym, jego najbliższym sąsiedztwie lub w trakcie przewozu; terminu wyjazdu; formy wypoczynku itp..

WAŻNE!

Wskazane we wzorze zapisy nie mogą stanowić podstawy do automatycznego rozwiązania każdej umowy o udział w imprezie turystycznej. Ocena, czy zostały spełnione przesłanki określone w art. 47 ust. 4 ustawy o imprezach turystycznych (...) dokonywana jest każdorazowo w oparciu o indywidualne okoliczności sprawy. 

 

Aktualna sytuacja - gdzie szukać informacji

  

Ministerstwo Spraw Zagranicznych  

Główny Inspektorat Sanitarny

Media:

Szczegółowy raport dotyczący podróży oraz zachowania szczególnych środków ostrożności, jak i skutków społeczno-gospodarczych wirusa znaleźć można na przykład tutaj.

 

Aktualizacja 2 marca 2020 roku:

Kompendium wiedzy o wirusie przygotowane przez Polską Akademię Nauk (tutaj).

 

Aktualizacja 17 marca 2020 roku:

13 marca br. premier Mateusz Morawiecki oglosił stan epidemiczny w Polsce. Z dniem 15 marca br. zamknięto na 10 dni granice Polski, umożliwiając jedynie powrót Polakom przebywającym zagranicą z koniecznością odbycia obowiązkowej 14-dniowej kwarantanny.

Całkowicie wstrzymano ruch lotniczy oraz kolejowy, a także zakazano wjazdu do kraju cudzoziemcom.  

 

W obecnej sytuacji, wszystkie imprezy turystyczne, które miały rozpocząć się do 12 czerwca 2020 roku włącznie, zostają odwołane, a Klienci mogą zwracać się do organizatorów z wnioskiem o zwrot wpłaconych środków. 

 

Aktualizacja 25 marca 2020 roku:

Podjęto decyzję o utrzmaniu zamkniętych granic Polski do 13 kwietnia br. włącznie.

 

Aktualizacja 15 maja 2020 roku:

Podjęto decyzję o utrzmaniu zamkniętych granic Polski do 12 czerwca br. włącznie

 

WAŻNE!

 

Sytuacja zarówno w kraju, jak i na całym świecie zmienia się bardzo dynamicznie. Trudno zatem przewidzieć, czy imprezy turystyczne zaplanowane na czerwiec, lipiec lub bardziej odległe terminy, odbędą się oraz czy nadal będzie występowało realne ryzyko zarażenia się COVID-19. 

W tych okolicznościach, nie występują obecnie wystarcające przesłanki do odstąpienia od umowy o udział w imprezie turystycznej, której termin wyjazdu jest odległy.  

 

Co możesz robić?

Przyłączając się do akcji #ZmienTerminNieOdwoluj zachęcamy w pierwszej kolejności do przełożenia terminu podróży na drugą połowę roku lub zawarcia porozumienia z organizatorem, w ramach którego wpłacone dotychczas środki mogą zostać przeznaczone na inną podróż w ciągu np. kolejnych 12 miesięcy lub imprezę organizowaną w przyszłym sezonie.  

Jeśli podjęte działania okażą się nieskuteczne bądź propozycja ugody przedstawiona przez organizatora nie będzie satysfakcjonująca - zgłoś się do rzecznika konsumentów w swoim miejscu zamieszkania lub do najbliższego oddziału Inspekcji Handlowej.  

 

Zdaję sobie sprawę z faktu, iż proponowane rozwiązanie może nie być akceptowalne dla niektórych klientów biur podróży.

Pamiętajmy jednak, że każda sprawa wymaga indywidualnego podejścia. Obecna nadzwyczajna sytuacja może nas skłonić do zastosowania niekonwencjonalnych rozwiązań.

 

Starajmy się w tym trudnym czasie, zachować spokój i zdrowy rozsądek.

 

 

 

 

 

 

1. ustawa z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych
2. dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2302 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie imprez turystycznych i powiązanych usług turystycznych, zmieniająca rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 i dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE oraz uchylająca dyrektywę Rady 90/314/EWG